W 2022 roku wyższa kwota wolna w PIT, ale bez odliczenia składek zdrowotnych

1 stycznia w życie wchodzi ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza rozwiązania podatkowe związane z Polskim Ładem.

W 2022 roku wzrośnie do 30 tys. złotych kwota wolna od podatku w PIT, a próg, po przekroczeniu którego zapłacimy 32 proc. zostanie podniesiony do 120 tys. zł; nie będzie jednak można odliczyć od podatku składek zdrowotnych. Od 1 stycznia firmy będą mogły wystawiać e-faktury.

Do najistotniejszych zmian wprowadzonych tą nowelizacją zaliczono m.in. podwyższenie kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych do 30 000 zł oraz podwyższenie do 120 000 zł kwoty, po której przekroczeniu ma zastosowanie stawka podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 32 proc. Zmienią się także zasady ustalania wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, zlikwidowane także zostanie odliczenie kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w roku podatkowym od kwoty należnego za ten rok podatku dochodowego od osób fizycznych albo zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Wprowadzono tzw. ulgę dla klasy średniej, którą zostały objęte osoby osiągające dochód powyżej 68 412 zł rocznie, jednak nie więcej niż 133 692 zł. Po za tym podatnik samotnie wychowujący dziecko lub dzieci z początkiem roku traci prawo do wspólnego opodatkowania się z dzieckiem, w zamian za to będzie miał możliwość odliczenia od podatku kwoty 1500 zł.

Ustawa poszerza katalog częściowych zwolnień od podatku dochodowego od osób fizycznych o: przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (kwota zwolnienia wynosi 85 528 zł); przychody podatnika, który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej (kwota przychodu zwolnionego z podatku wynosi 85 528 zł plus kwota wolna 30 tys. zł, co oznacza, że przychód zwolniony z podatku na jednego rodzica wynosi 115 528 zł a na dwoje rodziców łącznie 231 056 zł); przychody otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, który mimo nabycia uprawnień emerytalno-rentowych nie korzysta z nich (kwota zwolnienia wynosi 85 528 zł, co łącznie z kwotą wolną daje zwolnienie od podatku przychodów do kwoty 115 528 zł).

Zniesione zostaje prawo podatnika PIT i CIT do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych będących odpowiednio budynkami mieszkalnymi, lokalami mieszkalnymi stanowiącymi odrębną nieruchomość, spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego oraz prawem do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej. Jednocześnie dochody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej będą opodatkowane wyłącznie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Ustawa wprowadza także m.in. instytucję porozumienia inwestycyjnego, czy zasadę, że stosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej będzie dotyczyć wyłącznie tych podatników, którzy kontynuują stosowanie tej formy opodatkowania po dniu 31 grudnia 2021 r. oraz nie zrezygnowali z opodatkowania w tej formie po tym dniu i nie utracili prawa do opodatkowania w tej formie po tym dniu.

Ustanowiono zasady opodatkowania w grupie VAT; wprowadzono instytucję nabycia sprawdzającego; abolicję podatkową dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, podatników podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatników zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne poprzez wprowadzenie przejściowego ryczałtu od dochodów w wysokości 8 proc. podstawy opodatkowania.

1 stycznia spadają stawki podatku akcyzowego, nałożonego na energię elektryczną. To część tzw. tarczy antyinflacyjnej rządu. Obniżona akcyza ma obowiązywać przez pięć miesięcy, do końca maja 2022 r. Uchwalona w grudniu 2021 r. zmiana ustawy o podatku akcyzowym przewiduje, że sprzedaż energii elektrycznej do gospodarstw domowych zostaje zwolniona z akcyzy, wynoszącej w 2021 r. 5 zł za MWh. W przypadku przeciętnego gospodarstwa domowego, zużywającego rocznie 1,8 MWh, obniżka akcyzy oznacza rachunek za energię elektryczną mniejszy o 75 groszy miesięcznie.

Obniżone zostają także stawki akcyzy dla pozostałych odbiorców energii elektrycznej - z 5 do 4,60 zł za MWh. Nie dotyczy to górnictwa węgla kamiennego oraz produkcji koksu, gdzie akcyza się nie zmienia i wynosi 3 zł za MWh.

1 stycznia zaczną obowiązywać niższe stawki VAT na prąd, gaz i ciepło. Dzień wcześniej weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych. Zgodnie z nim stawka VAT na dostawę, wewnątrzwspólnotowe nabycie i import gazu ziemnego i energii cieplnej wynosi 8 proc. Z kolei stawka podatku od towarów i usług w przypadku dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia i importu energii elektrycznej wynosi 5 proc. Obniżone stawki mają obowiązywać do 31 marca 2021.

1 stycznia w życie wchodzi także zmiana ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza tzw. e-fakturę. Rozwiązanie to w roku 2022 będzie dobrowolne, a od 1 stycznia 2023 będzie miało charakter obligatoryjny.

Zgodnie z nowymi przepisami, tzw. faktura ustrukturyzowana będzie uznana za rodzaj faktury elektronicznej. Faktury ustrukturyzowane będą wystawiane i otrzymywane przez podatników za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, tj. Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Zdaniem Ministerstwa Finansów skorzystanie z e-faktury przyspieszy zwrot VAT. Poza tym faktura trafi do bazy danych MF i nigdy nie ulegnie zniszczeniu czy zaginięciu, nie będzie też konieczności wydawania jej duplikatów. Korzystający z e-faktur będą mieli pewność, że trafi ona do kontrahenta, a dzięki standaryzacji, dokumenty te będą łatwiejsze w użyciu. Łatwiejsze będą też wzajemne rozliczenia oraz księgowanie faktur w systemach finansowo-księgowych.

E-faktury mają także zmniejszyć obowiązki przedsiębiorców - przede wszystkim podatnicy nie będą musieli przechowywać takich faktur, bo będą one w KSeF przez 10 lat. Poza tym podatnik wystawiający faktury w KSeF nie będzie musiał przesyłać na żądanie organów podatkowych struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego dla Faktur (JPK_FA). Dane te będą dostępne dla organów podatkowych w KSeF, a zatem ich dodatkowe przesyłanie nie miałoby uzasadnienia.

Od początku roku zmieniają się także zasady działania sprzedawców w ramach systemu Tax Free. Do tej pory sprzedawcy wystawiali dokumenty w formie papierowej, od początku roku zaś będą mogli to robić wyłącznie w wersji elektronicznej, co ułatwi dostęp do danych o transakcjach i przyspieszy rozliczenia.

1 stycznia w życie wchodzi także nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw, której celem jest podwyższenie stawek akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, pozostałe napoje fermentowane (napoje fermentowane inne niż cydr i perry o mocy alkoholu nieprzekraczającej 5 proc.) oraz na wyroby pośrednie, papierosy, tytoń do palenia, cygara i cygaretki, susz tytoniowy oraz wyroby nowatorskie. W przypadku alkoholu etylowego, piwa, wina i napojów fermentowanych oraz wyrobów pośrednich akcyza rośnie od nowego roku o 10 proc. (podwyżka nie obejmie cydru i perry o zawartości alkoholu do 5 proc. obj.). Natomiast minimalna stawka akcyzy na papierosy rośnie z 5 proc. Wzrośnie też akcyza na wyroby nowatorskie, wprowadzona zostanie też minimalna stawka akcyzy na tytoń do palenia w wysokości 100 proc. całkowitej kwoty akcyzy. (PAP)

ms/ mmu/