Rekrutacja do szkół i przedszkoli pod lupą UODO - konieczne zmiany w Prawie oświatowym

UODO skierował do Ministerstwa Edukacji Narodowej wystąpienie w sprawie wprowadzenia zmian w ustawie Prawo oświatowe. Chodzi o art. 150 ustawy, który przewiduje, że do wniosku rekrutacyjnego m.in. do publicznego przedszkola, oddziału przedszkolnego w publicznej szkole podstawowej, publicznej szkoły lub innej publicznej placówki dołącza się prawomocny wyrok sądu rodzinnego orzekający rozwód albo separację lub akt zgonu oraz oświadczenie o samotnym wychowywaniu dziecka oraz niewychowywaniu żadnego dziecka wspólnie z jego rodzicem.

„W ocenie UODO, obowiązek załączania do wniosku rekrutacyjnego prawomocnego wyroku sądu rodzinnego orzekającego rozwód lub separację na potwierdzenie spełniania przez kandydata kryterium, jakim jest samotne wychowywanie kandydata w rodzinie, narusza określoną w RODO zasadę minimalizacji danych. Zgodnie z nią przetwarzanie powinno obejmować tylko takie dane, jakie są niezbędne dla realizacji konkretnego i określonego celu przetwarzania” – wskazano w biuletynie urzędu.

Jak zaznaczył UODO, dyrektorzy szkół, do których wpływają wnioski rekrutacyjne zawierające w załączeniu wyroki sądów rodzinnych orzekające rozwód lub separację, zwłaszcza jeśli są przedkładane również z uzasadnieniem, pozyskują wiele różnego rodzaju danych, które nie są niezbędne do rozpatrzenia i weryfikacji spełnienia kryterium samotnego wychowywania. Informacje pozyskane w ten sposób często dotyczą także osób trzecich i w związku z tym znacząco ingerują w prywatności rodziny, jej poszczególnych członków oraz ewentualnie innych osób.

Według UODO wykazanie samotnego wychowywania dziecka mogłoby nastąpić poprzez złożenie zaświadczenia o stanie cywilnym lub odpisu skróconego aktu małżeństwa, co wynika z definicji „samotnego wychowywania dziecka” określonej w art. 4 pkt 43 ustawy - Prawo oświatowe. 

„Przyjęcie takiego rozwiązania dodatkowo sprzyjałoby ujednoliceniu zakresu danych pozyskiwanych od osób samotnie wychowujących dzieci, niezależnie od ich stanu cywilnego” – wskazano.

Wątpliwości UODO wzbudza także okres retencji danych osobowych zgromadzonych w celach postępowania rekrutacyjnego. Zgodnie z art. 160 ust. 1 Prawa oświatowego są one przechowywane nie dłużej niż do końca okresu, w którym uczeń korzysta z wychowania w danej placówce publicznej. Oznacza to, że dane osobowe pozyskane w celu przeprowadzenia postępowania rekrutacyjnego mogą być przetwarzane przez cały okres wychowania w danej placówce. Zdaniem UODO nie ma uzasadnienia dla tak długiego okresu przechowywania danych, ponieważ pozyskiwane informacje mają służyć wyłącznie przeprowadzanej rekrutacji, a nie dokumentowaniu całego procesu kształcenia w danej placówce.

mr/