Wybory samorządowe 2024. Jak zostać członkiem terytorialnej komisji wyborczej

Państwowa Komisja Wyborcza opublikowała uchwałę w sprawie sposobu zgłaszania kandydatów na członków terytorialnych komisji wyborczych, wzoru zgłoszenia oraz zasad powoływania tych komisji, w tym trybu przeprowadzania losowania, w wyborach do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy oraz w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Kto może zostać członkiem terytorialnej komisji wyborczej

Zgodnie z dokumentem kandydatem na członka komisji może być osoba posiadająca bierne prawo wyborcze do Sejmu, tj. osoba, która jest obywatelem polskim, najpóźniej w dniu zgłoszenia kończy 21 lat i nie jest pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu, ani nie jest pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu.

Ponadto nie może zostać członkiem komisji osoba ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu, skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe lub osoba, która utraciła prawa wybieralności na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

Dodatkowo kandydat na członka komisji musi być ujęty w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania.

Zgodnie z uchwałą PKW kandydatem na członka komisji nie może być kandydat w wyborach, pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego, pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego, komisarz wyborczy, urzędnik wyborczy, mąż zaufania i obserwator społeczny.

Kto może zgłosić kandydatów do terytorialnej komisji 

Prawo zgłaszania kandydatów na członków komisji ma pełnomocnik wyborczy: 

1) komitetu wyborczego partii politycznej, która w ostatnich wyborach do sejmiku województwa samodzielnie utworzyła komitet wyborczy, który uzyskał mandat lub mandaty w danym województwie, lub w ostatnich wyborach do Sejmu samodzielnie utworzyła komitet wyborczy, który uzyskał mandat lub mandaty. Nie ma przy tym znaczenia, czy nazwa komitetu wyborczego jest taka sama i czy nazwa partii politycznej uległa zmianie, pod warunkiem, że partia jest wpisana pod tym samym numerem do ewidencji partii politycznych; 
2) koalicyjnego komitetu wyborczego koalicji partii politycznych, która w ostatnich wyborach do sejmiku województwa utworzyła w tym samym składzie koalicji koalicyjny komitet wyborczy, który uzyskał mandat lub mandaty w danym województwie, lub w ostatnich wyborach do Sejmu utworzyła w tym samym składzie koalicji koalicyjny komitet wyborczy, który uzyskał mandat lub mandaty. Nie ma przy tym znaczenia, czy nazwa koalicyjnego komitetu wyborczego jest taka sama; 
3) reprezentujący pozostałe komitety wyborcze utworzone w danych wyborach. 

Pełnomocnik wyborczy może zgłaszać kandydatów na członków komisji na całym obszarze działania komitetu wyborczego.

Zgłoszenie kandydatów na członków komisji musi być dokonane na specjalnym druku (stanowiącym załącznik do uchwały PKW) najpóźniej w 45. dniu przed dniem wyborów, w godzinach urzędowania delegatury Krajowego Biura Wyborczego obsługującej komisarza wyborczego właściwego dla danej terytorialnej komisji wyborczej.

Zgodnie z uchwałą PKW zgłoszenie kandydatów na członków komisji może dotyczyć więcej niż jednej komisji na obszarze właściwości komisarza wyborczego. Do jednej komisji pełnomocnik wyborczy może zgłosić więcej niż jednego kandydata ze wskazaniem ich kolejności. W takim przypadku w pierwszej kolejności rozpatrywane będzie zgłoszenie pierwszego kandydata do danej komisji wskazanego w zgłoszeniu, a w przypadku gdy dany kandydat nie spełnia kryteriów ustawowych, rozpatrywane będą kolejne kandydatury według liczby porządkowej.

Ta sama osoba może być zgłoszona tylko do jednej komisji.

W skład wojewódzkiej i powiatowej komisji wyborczej oraz miejskiej komisji wyborczej w mieście na prawach powiatu wchodzi z urzędu, jako jej przewodniczący, zgodnie z art. 178 § 6 Kodeksu wyborczego, osoba wskazana przez komisarza wyborczego. W zależności od liczby mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego komisje te powołuje się w składzie odpowiednio 10, 12, 14 lub 16 osób.

mp/