Zimą warto kłaść się spać wcześniej

Zimą, kiedy jest mniej światła, powinniśmy spać dłużej. Po dokładnym zmierzeniu na przestrzeni roku parametrów snu dorosłych osób, badacze doszli do wniosku, że jego rytm zmienia się w zależności od pory roku. I zimą potrzebujemy więcej spać, pisze “Mail Online".

Kto nie miał czasem ochoty zapaść w zimowy sen? Najnowsze badania wykazały, że faktycznie, gdy dni są krótsze, potrzebujemy go więcej. Zdaniem naukowców od grudnia do lutego powinniśmy kłaść się godzinę wcześniej.

W eksperymencie dorośli, którym pozwolono się budzić w naturalny sposób, w zimowych miesiącach nie tylko spali dłużej, wydłużyła się u nich też najgłębsza faza snu - REM, czyli z szybkimi ruchami gałek ocznych. Faza REM odgrywa kluczową rolę w śnieniu - wtedy pojawiają się najbardziej wyraziste sny, zapamiętywaniu, przetwarzaniu emocji i informacji. Jest niezbędna do prawidłowego rozwoju mózgu i jego regeneracji.

"Chociaż coraz częściej bada się krótkoterminowy wpływ sztucznego światła na ludzki sen, mało jest doniesień na temat długoterminowych skutków wywoływanych przez pory roku" - napisali eksperci z Kliniki Snu i Chronobiologii w szpitalu św. Jadwigi w Berlinie w artykule opublikowanym we >>Frontiers in Neuroscience<<. "Nasze analizy wykazały, że całkowity czas snu jest dłuższy zimą niż latem, a sen REM dłuższy zimą niż wiosną. Sezonowe zmiany w architekturze snu mogą mieć wpływ na zalecenia dotyczące rutyny snu".

Do badania naukowcy zrekrutowali 292 osoby z neuropsychiatrycznymi zaburzeniami snu, które mieszkały w miastach o niskim poziomie naturalnego światła. Wykonano im polisomnografię, czyli podłączono do aparatury rejestrującej fale mózgowe, aktywność serca i inne parametry fizyczne podczas snu, aby monitorować jego fazy. Jest to badanie, które przeprowadza się zwykle podczas diagnostyki zaburzeń snu. Pacjent powinien zasnąć i obudzić się w sposób naturalny, bez budzika. Uczestnicy eksperymentu byli badani regularnie przez rok, co pozwoliło zbadać sezonowe różnice w przebiegu faz snu.

Po wykluczeniu osób przyjmujących leki, które mogły wpływać na sen, błędów technicznych oraz osób, u których prawdopodobnie nie wystąpiła pierwsza faza REM, pozostało 188 pacjentów. I mimo że wszyscy oni przywykli do życia w mieście o niskim nasłonecznieniu i dużym zanieczyszczeniu sztucznym światłem, co zdaniem naukowców powinno zminimalizować zależne od światła zmiany sezonowe, zauważono, że rytm snu w poszczególnych porach roku zmienia się bardzo wyraźnie.

Całkowity czas snu był o około godzinę dłuższy zimą niż latem, podczas gdy sen REM zimą trwał o 30 minut dłużej niż latem, a jesienią o 25 minut krócej niż wiosną.

Wiadomo, że sen REM jest bezpośrednio powiązany z rytmem okołodobowym regulowanym przez światło. Dlatego zmiana długości dnia i ekspozycji na światło w ciągu roku prawdopodobnie wpływa na długość i jakość snu, twierdzą eksperci.

Obecnie większość ludzi nie budzi się kiedy chce, lecz z powodu zajęć w szkole lub pracy jest zmuszona do wychodzenia z domu jeszcze przed wschodem słońca.

Zdaniem autorów badania społeczeństwo mogłoby skorzystać na możliwości późniejszego wstawania w zimowych miesiącach, wymagałoby to jednak zmiany godzin pracy. Dopóki to nie nastąpi, zalecają zimą wcześniej kłaść się spać - nie później niż trzy do czterech godzin po zmierzchu. Powinno to pomóc w dostosowaniu się do sezonowego rytmu organizmu człowieka.

"Sezonowość występuje u każdej żywej istoty na tej planecie" - mówi autor badania, dr Dieter Kunz ze szpitala św. Jadwigi i dodaje, że funkcjonowanie przez okrągły rok według tego samego harmonogramu, mimo że w okresie zimowym różne procesy fizjologiczne spowalniają, powoduje, że w lutym lub marcu “jedziemy na oparach". "Społeczeństwa powinny dostosować nawyki związane ze snem, w tym jego długość i czas, do pory roku, inaczej mówiąc, dostosować plan zajęć szkolnych i pracy do sezonowych potrzeb człowieka związanych ze snem" - przekonuje naukowiec.

Autorzy zwracają uwagę, że badanie prowadzono na osobach z zaburzeniami snu i mieszkających w środowisku miejskim. Dlatego warto eksperyment powtórzyć na zdrowej populacji, aby zyskać mocniejsze dowody na potrzebę dostosowania rytmu życia do pory roku. (PAP Life)

agf/ moc/